Хуыцауы къух — – афтæ хуындис, дыууæ лæджы иу истæуыл бадзургæйæ сæ кæрæдзийы къухтæ куы райстой, уæд уыцы æгъдау. Къухтæ раттыны фæстæ иу ахæм бадзырдæн уыдис закъоны тых. Ирон æхсæнады Хуыцауы къух раттын уыдис алыхуызон бафидыдтæ, бадзырдтæ скæныны иунæг… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КЪУХ НÆ ФЫССЫН — Нæ разы кæнын. – Уæдæ иу сыкъа баназыны бар дæр нал дæттут? – Нæй бар, арахъхъ хæйрæджы фæлдыст у. – Уæдæ дын ууыл мæ къух нæ фыссын, æз мæ хуыцауы хайæн арахъхъæй куынæ акувон, уæд иннæтæ цы сты?.. (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХУЫЦАУЫ РЫНÆЙ НÆ АМÆЛЫН — Искæй къухæй мæлæт ссарын … Фразеологический словарь иронского диалекта
РАХИЗ КЪУХÆЙ ГАЛИУ КЪУХ ЛЫГ КÆНЫН — Хионæн æвзæрдзинад аразын. «Кæй хъавыс æмбæлтты цæсты бафтауынмæ? Дæ рахиз къухæй дæ галиу къух куыд лыг кæныс? Дæ зæрдæ дæ иу фæндæн кæмæн дæттыс?.. (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) … Фразеологический словарь иронского диалекта
Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи — Этнография и мифология осетин АЛФАВИТОН АМОНÆГ Абырджыты æвзаг Авд дзуары Авдæнмæ фидыд Авункулат Агдар Аза бæлас … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АМРАН — Даредзанты таурæгъты сæйраг архайæг Амран у ирон адæмы уарзондæр таурæгъон хъæбатыртæй иу. Нарты Батрадзимæ сæ æрæвæрæн ис фæрсæй фæрстæм. Батрадзау Амран дæр у рæстыл тохгæнæг, æгъдауджын, æнæуæлдай ми, йæхи уæлдæр не вæры, хистæртæн,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АНИГОЛ — Мыдыбындзыты бардуаг. Ирон адæмы фыдæлтæ мыды куыст рагæй кæй кодтой, уый бæрæг у Нарты кадджытæй. Нартæ йæ кæнынц ронгыл, æмæ афтæмæй у æнцондæр нуазæн, хæрзаддæр. Кадджыты арæх æмбæлæм æртæ мыдамæстыл («Батрадз Уырызмæджы куыд фервæзын кодта»,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Хуыцау — (мн. хуыцæуттæ) I Бог II миф. см. Хуыцау – перевод Хуыцау – зæхх сфæлдисæг, уæларвцæрæг, фенæн кæмæн нæй, ахæм сæйраг бардуаг ирон мифологийы. Арæх æй хонынц Хуыцæутты Хуыцау дæр, уымæн æмæ иннæ ирон бардуæгтæ – дзуæрттæ йæ дæлбар уыдысты.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЦАРЦИАТÆ — Ирон адæммæ ис Нарты кадджытæ, Даредзанты таурæгътæ æмæ Царциаты диссæгтæ. Нарты хъысмæт даргъ æмæ уæрæх у. Сæ сæйрагдæр кадджытæ сын Ирыстоны цы къуымы нæ зонынц, ахæм нæй. Уæдæ сæ æрæмбырд кæныныл, сæ рауадзыныл æмæ сæ раиртасыныл куыст дæр… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЦЫКУРАЙЫ ФÆРДЫГ — тж. УРС ФÆРДЫГ Нарты кадджыты 1946 азы рауагъды йæ чиныгаразджытæ амонынц: «Зынаргъ дуры мыггаг. Ам: мард æгас кæныны, цæфтæ дзæбæх кæныны тых кæмæ ис, ахæм фæрдыг. Ома, цы курай, уый дæтты». Кадджыты та кадæг «Сослан Бедухайы куыд æрхаста» йы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин